استوقدوس ( استو خودوس)
گیاهی است دارای پرزهای باریک و سرخرنگ که به پرز خوشه جو شبیه است و برگهایش از برگ جو درازتر است و چوبهایش خاکی رنگ و همچون افتیمون بی گل است. ترکیبش از گوهر خاکی سرد و آتشین لطیف است . مزه اش تند است و به تلخی می زند .
مزاج : در درجه اول گرم و در درجه دوم خشک است .
خاصیت درمانی : بوسیله تلخی که در آن است گدازنده و لطافت بخش است ، تناول آن بند آمدگیها را باز می کند ، می زداید و اندک قبوضیتی دارد که بدن و درون را توان دهد و عفونت را جلوگیری می نماید .
مفاصل : آب پز آن دردهای پی و دنده ها را تسکین می دهد . شربت آن در مداوای بیماریهای سرد عصب بهترین دارو است . پس لازم است کسانی که ضعف اعصاب دارند یا از سرما به بیماری عصب دچارند بر این دارو مداومت کنند .
اندامان سر : در علاج مالیخوالیا و صرع سودمند است .
اندامان غذا : برای صفرایی مزاجان خوب نیست چون دچار قی می شوند . این دارو تشنگی آور است .
اندامان دفعی : مجاری بول را استحکام می بخشد . بلغم و سودا را بیرون می راند که این خاصیت ها را جالینوس ذکر ننموده است . نسخه آن عبارت از دوازده (کشوت ) اسطوخودوس ، مخلوط با شراب صاف یا سکنجبین و اندکی نمک است .
